کاربردهای تجاری اینترنت نسل پنج (5G) در سال 2020
طبق پیشبینی ها در سال 2020 میلادی شاهد پیاده سازی تجاری و گسترش پنجمین نسل از شبکه تلفن همراه (5G) خواهیم بود. 5G تنها یک تحول در واسط رادیوئی شبکه و افزایش ظرفیت شبکه نیست. قابلیت های نهفته در نسل پنجم شبکه تلفن همراه، پتانسیل ایجاد تغییر در سبک زندگی مردم و تحول در شیوه های عملکردی تمام صنایع و کسب و کارها را دارد.
ازآنجایی‌که هنوز 5G به‌صورت تجاری پیاده سازی نشده است، برای درک بهتر کاربردهای آن باید به سراغ تحلیل حوزه هایی رفت که 5G بالقوه قادر است سرویس های جدید ارائه دهد. تحلیل ارائه‌شده تلاش می کند با در نظر گرفتن دو دنیای فناوری و اقتصاد به‌طور همزمان، کاربردهای تجاری 5G در آینده را پیشبینی کند.
5G در خانه
یکی از کاربردهای 5G در منازل ارائه سرویس اینترنت بیسیم ثابت برای ساختمان‌هایی است که رساندن فیبر نوری به آنها دشوار است. مشترکینی که به اینترنت بر بستر فیبر نوری دسترسی ندارند معمولاً از سرعت پایین شبکه آزرده می شوند. ازاین‌رو افراد بسیاری حاضرند هزینه های بالایی برای دستیابی به شبکه ای با سرعتی مشابه فیبر نوری بپردازند. سرویس های بازی آنلاین بدون لگ، تماشای آنلاین ویدئو با کیفیت بالا، دسترسی بدون تأخیر به اینترنت و ورود به دنیای واقعیت مجازی و واقعیت افزوده دلیل تمایل افراد برای پرداخت هزینه های هنگفت است.
5G قابلیت اتصال مشترکین به شبکه با سرعت و کیفیتی مشابه فیبر نوری را دارد. مزیت اصلی 5G نسبت به فیبر نوری عبارت است از عدم نیاز به ایجاد زیرساخت (فیبرکشی) درون ساختمان ها که موجب افزایش سرعت و کاهش هزینه برپایی شبکه می شود.
5G در وسایل نقلیه
دسترسی به شبکه اینترنت برای مشترکینی که در حال تردد با وسایل نقلیه عمومی پرسرعت هستند یک مزیت بزرگ محسوب می شود. بدین ترتیب آنها قادر خواهند بود با انجام بازی های آنلاین ابری و تماشای ویدئوهای باکیفیت واقعیت مجازی و واقعیت افزوده سرگرم شده یا پروژه های کاری خود را از طریق تماس ویدئویی پیش ببرند.
5G این امکان را فراهم می آورد تا مشترکین متحرک بتوانند حتی در سرعت های بالا (500 کیلومتر در ساعت)، اتصالی با سرعت و کیفیت بالا به شبکه داشته باشند. همچنین مشترکینی که مجهز به گوشی تلفن همراه 5G نیستند نیز امکان دریافت سرویس های پرظرفیت 5G را دارند؛ وسایل نقلیه به شبکه 5G متصل شده و از طریق Wi-Fi داخلی، دریافت سرویس را برای مسافرین خود فراهم می آورند.
5G برای Hot Spots
گذردهی بالا و تأخیر پایین 5G این امکان را به وجود می آورد که علاقه‌مندان به رویدادهای ورزشی گزینه دیگری به‌جز حضور در جایگاه برای مشاهده و تجربه هیجان مسابقه داشته باشند. حضور در رویدادهای ورزشی مستلزم صرف هزینه زیاد است. همچنین ظرفیت جایگاه تماشاگران محدود بوده و کیفیت تجربه تماشاگر وابسته به محل استقرار اوست.
زیرساخت 5G این امکان را فراهم میکند که علاقه‌مندان به رویدادهای ورزشی با استفاده از فناوری های واقعیت مجازی و واقعیت افزوده، بدون حضور فیزیکی در ورزشگاه لذت تماشای مسابقات از جایگاه VIP را تجربه کنند. خرید تنقلات، شرکت در شرط بندی و اشتراک گذاری تجربه در شبکه های اجتماعی از دیگر امکانات تماشاگران مجازی مسابقات است. لازم به توجه است که به دلیل تعداد بسیار زیاد تماشاگران و کیفیت بالای موردنیاز آنها، 4G/LTE و Wi-Fi قادر به تأمین نیاز مشترکین نیستند.
5G برای زنجیره کردن کامیون ها (Truck Platooning)
امروزه در بسیاری از کشورها معضل ترافیک سنگین بخشی از زندگی روزمره شهروندان است. یکی از عوامل بروز ترافیک سنگین، عدم استفاده بهینه از فضای خیابان ها و جاده ها است. به دلیل وجود تأخیر میان ترمز کردن خودرو جلویی و خودروی پشتی، رانندگان ملزم به رعایت فاصله ای زیاد با خودروی جلوی خود هستند. این موضوع برای رانندگان کامیونها بغرنج تر نیز هست؛ چراکه قدرت ترمز در کامیون ها کمتر از خودروهای سواری است.
یکی از ایدهه ایی که سالهاست برای بهبود معضل ترافیک ناشی از عبور کامیونها مطرح شده، زنجیره نمودن کامیونها است. در این ایده کامیون های متعلق به یک سازمان مانند واگن های یک قطار پشت سر هم حرکت می کنند. در یک زنجیره کامیون، وظیفه تصمیم گیری (مسیریابی، افزایش سرعت، ترمز کردن و غیره) بر عهده کامیون پیشرو است و سایر کامیون ها صرفاً تصمیمات کامیون پیشرو را اطاعت می کنند.
ایده زنجیره سازی کامیونها تنها توسط 5G قابل پیاده سازی شدن است زیرا نیاز به وجود شبکه ای با تأخیر بسیار پایین و قابلیت اطمینان بسیار بالا دارد. بدیهی است که یک اختلال و تأخیر کوچک در انتقال تصمیم کامیون پیشرو به سایر کامیون ها موجب بروز تصادف خواهد شد. با این ملاحظه، زنجیره های کوچک قابلیت پیادهسازی با LTE و MEC را دارند، اما زنجیره های بزرگ بدون 5G قابل تشکیل نخواهند بود. طبق پیشبینی های انجام‌شده، در سال 1404 خورشیدی (2025 میلادی) شاهد حضور بیش از 7 میلیون سیستم زنجیره سازی کامیون خواهیم بود.
5G برای سیستم های سلامت متصل
با رشد روزافزون نیاز به سرویس های سلامت در اقصی نقاط جهان و وجود محدودیت در تأمین منابع موردنیاز، تمامی کشورها به دنبال راهکارهایی کم‌هزینه برای پاسخگویی به نیاز شهروندان خود هستند. جراحی از راه دور (telesurgery) و ربات های دستیار شخصی، دو راهکار نوین برای ارائه سرویس های حوزه سلامت به شهروندان با صرف هزینه کمینه است.
در جراحی از راه دور، صدها کیلومتر دورتر از بیمار، پزشک با مشاهده ویدئوی موضع موردنظر، جراحی را بر روی ماکت بیمار انجام می دهد. در سمت بیمار نیز یک ربات وظیفه انجام بی کم و کاست اقدامات پزشک را بر عهده دارد. بدیهی است که در این عملیات کوچک‌ترین اختلال و تأخیر در انتقال داده ها و دستورات، نتایج مهلکی به همراه خواهد داشت. ازاین‌رو 5G تنها شبکه بیسیمی است که می توان برای انجام جراحی از راه دور به آن اعتماد کرد.
ربات های دستیار شخصی با استفاده از فناوری هوش مصنوعی قادرند به افراد بیمار و مسن کمک کنند تا زندگی مستقلی داشته باشند. این ربات ها وظایفی مانند نظافت منزل، تأمین مایحتاج زندگی و نظارت بر سلامتی افراد را به‌صورت خودکار انجام می دهند. همچنین در سطحی بالاتر، ربات های دستیار شخصی قادر به درک احساسات انسانی (مانند تحمل درد، ضعف و ناراحتی)، تعامل با انسان های پیرامون و انجام وظایف پیچیده هستند.
انجام اعمال هوشمندانه و وظایف پیچیده فوق نیاز به قدرت پردازشی بالا و استفاده از داده های بسیاری از منابع مختلف دارد. ازآنجایی‌که ربات ها توان پردازشی و منابع اطلاعاتی محدودی دارند، لازم است ربات های دستیار شخصی اتصال پرظرفیت و قابل‌اطمینانی با سرویس دهندگان لایه ابر و لایه لب های شبکه داشته باشند. 5G شبک های است که این نیاز را برآورده می سازد.
5G برای انقلاب صنعتی چهارم (Industry 4.0)
در بخشی از انقلاب صنعتی چهارم کارخانه ها اتوماسیون هوشمندانه تری خواهند داشت، تمام نواحی و تجهیزات به سیستم مرکزی متصل خواهند شد تا بهره وری بهبود قابل‌ملاحظه‌ای یابد، امنیت کارکنان افزایش یابد و میزان انعطاف پذیری در برابر تغییرات بازار بیشتر شود. یکی از عوامل مؤثر در تحقق انقلاب صنعتی چهارم، گسترش شبکه ارتباطی میان انسانها، اشیاء و فرایندهاست. در حال حاضر حدود 90 درصد ارتباطات در صنایع با استفاده از شبکه های سیمی محقق می شود. شبکه های سیمی کارایی و قابلیت اطمینان بالایی دارند؛ اما در مقابل تغییرات نرمش اندکی بروز می دهند.
5G اولین شبکه بیسیمی است که مزایای شبکه های سیمی و انعطاف پذیری را به‌طور یکجا در خود جای داده است. این شبکه قابلیت جایگزینی با شبکه های سیمی مورداستفاده در کارخانه ها را دارد. مطابق بررسی های انجام‌شده توسط شرکت نوکیا، استفاده از 5G هزینه ای معادل یک‌پنجم هزینه استفاده از شبکه های سیمی را به همراه دارد. جایگزینی شبکه های سیمی با 5G نیز حداکثر 6 ماه تا یک سال زمان میبرد.
سخن پایانی
5G برای صنایع و کسب و کارها همچون تیغ دو لبه است. در دسترس بودن یک شبکه ارتباطی مطمئن و مقرون‌به‌صرفه، پتانسیل به وجود آمدن خدمات و محصولات جدید و گسترش آنها را ایجاد می کند. این موضوع برای کسب و کارها از یک سو فرصتی برای پیشرفت ایجاد می کند و از سوی دیگر زمینه را برای ورود رقبای جدید فراهم آورده، فشار رقابت را افزایش می دهد. اما درنهایت نتیجه موارد فوق یک‌چیز است: بهبود سطح کیفیت زندگی انسانها.
منبع:
Nokia white paper: “Translating 5G use cases into viable business cases” https://networks.nokia.com/innovation/5g
