حسن آقابابائی، کارشناس تحقیق و توسعه بنتک (دانشآموخته کارشناسی ارشد مهندسی برق)
اینترنت اشیا چیست؟
برای اولین بار در میان سالهای ۱۹۸۰ تا ۱۹۹۰ ایده افزودن حسگرها و هوش (Intelligence) به اشیا مطرح شد؛ اما صرفنظر از برخی از پروژههای اولیه (شامل ماشین فروش متصل به اینترنت که متعلق به شرکت کوکاکولا بود و در دانشگاه کارنگی ملون ساختهشده بود)، رشد این فناوری به دلیل آماده نبودن و در دسترس نبودن فناوریهای لازم در آن زمان بسیار کند پیش میرفت. از نمونه محدودیتهایی که در آن زمان وجود داشت میتوان به سرعت و پهنای باند پایین اینترنت و حجیم بودن تراشهها اشاره کرد و با این شرایط عملاً راهی برای تعامل مؤثر اشیا با یکدیگر وجود نداشت.
بهمرور زمان و بهمنظور حل مشکلات ذکرشده و برخی مشکلات دیگر در مبحث اینترنت اشیا، و به جهت صرفهجویی در مصرف انرژی، از تراشهها و پردازندههای با توان مصرفی کم و ارزانقیمت استفاده شد که درعینحال امکان اتصال آنها به میلیونها دستگاه دیگر وجود داشت. با پیشرفت تکنولوژی در سالهای بعد، از تراشهها و پردازندههای با توان مصرفی پایین که بهصورت بیسیم اتصال را برقرار میکردند، بهرهبرداری شد. همگام با این موضوع، دسترسیپذیری اینترنت پهنباند و شبکههای سلولی و بیسیم نیز افزایش پیدا کرد. بدین ترتیب، با گذشت زمان عرصه برای حضور اینترنت اشیا فراهم گردید و در سالهای اخیر این فناوری به همراه بسیاری از خدمات گوناگون و نوظهور آن، و با کاربردها و عملکرد بسیار گسترده توجه بسیاری از سازمانها و کاربران را در دنیا معطوف به خود نموده است. در کنار پیشرفت این فناوریها، ارائه و استفاده از یک پلتفرم اینترنت اشیا بهمنظور تکمیل و توسعه فناوری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده است.
بر اساس تحقیقات شرکت گارتنر پیشبینی میشود تعداد اشیا متصل تا سال 2025 سالانه 30 درصد افزایش یابد. ما در سال 2020 بین 50 تا 75 میلیارد اشیا متصل داشتیم. این تعداد برای هر انسان در کره زمین 7 تا 10 دستگاه خواهد بود. این به معنی افزایش هزینه 250 میلیارد دلاری در صنایع است.
پلتفرم اینترنت اشیا بنتک
پلتفرم اینترنت اشیا مجموعهای از نرمافزارها و سختافزارها است که شامل قابلیتهای عملیاتی مانند ذخیرهسازی دادهها و فرادادهها، ارائه توان محاسباتی، تأمین ملاحظات امنیتی، فراهم کردن ابزارهای مدیریتی و توسعهای و بسیاری دیگر از عملکردهای رایج و لازم است. در واقع مهمترین رکن وجودی پلتفرمهای اینترنت اشیا ایجاد امکانات و شرایط لازم برای تولید و ارائه برنامههای کاربردی و خاصمنظوره از یکسو و فراهم آوردن بستری برای اتصال دستگاهها و تجهیزات و ایجاد یکپارچگی میان آنها از سوی دیگر است.
در حال حاضر انواع بسیار زیادی از پلتفرمهای اینترنت اشیا در دنیا وجود دارند که با گذشت زمان و بهرهگیری از فناوریهای جدید بهطور مداوم در حال بهروزرسانی هستند. بهصورت کلی پلتفرم اینترنت اشیا نقش بسیار مهمی را در معماری اینترنت اشیا ایفا میکند. یک سناریوی اجراشده از اینترنت اشیا میتواند به این شکل باشد که دادهها توسط حسگرها گردآوریشده، بهوسیله دروازهها و اتصالات به ابر یا پایگاه داده منتقل و در آنجا پردازش میشوند. ابر یک شبکه با کارایی و عملکرد سطح بالا است که سرورها را به یکدیگر متصل میکند تا کارایی و عملکرد پردازش دادههایی را که بهوسیله دستگاههای متعدد پردازش میشوند، بهینه کند. ابر، اساساً دستگاهها، دروازهها، پروتکلها و مراکز ذخیره دادههایی که بهصورت مؤثر قابلتحلیل هستند را ترکیب میکند. دادههای ذخیرهشده در ابر یا پایگاه داده تحلیل میشوند و سپس، اطلاعات بهدستآمده توسط آنها با استفاده از رابط کاربری در اختیار کاربر قرار میگیرد.
امروزه به دلایل مختلفی مانند تنوع زیاد، نیازها و کاربردهای متنوع، هیچ پلتفرم مناسبی برای تمام نرمافزارها وجود ندارد. درعینحال انتخاب پلتفرم مناسب باید با درک خوبی از استراتژی IoT سازمان آغاز شود.
پلتفرم اینترنت اشیا بنتک، طیف وسیعی از ویژگیها را فراهم میکند که به کاربران این امکان را میدهد تا بهآسانی دستگاههای خود را به پلتفرم متصل نموده و آنها را پایش نمایند. همچنین دادههای ارسالی از دستگاهها را گردآوری و تحلیل نموده و نتایج آنها را در قالب گزارشها و نمودارهای گرافیکی و کاربرپسند در اختیار کاربران قرار میدهد. معماری مبتنی بر ابر این پلتفرم، علاوه بر اینکه امنیت و پایداری کل مجموعه اینترنت اشیا را تضمین میکند، امکان ذخیرهسازی دادهها در پلتفرم و دستیابی به آن در هر لحظه دلخواه را امکانپذیر مینماید. علاوه بر این، توسعهدهندگان را قادر میسازد تا برنامههای پیشرفتهای برای محصولات هوشمند بسازند و مطابق با نیاز خود نرمافزارها را سفارشی نمایند. همچنین با بهرهگیری از الگوریتمهای کاربردی و گوناگون یادگیری ماشین، این پلتفرم قادر است تا رخدادهای پیچیده را با سرعت بالا پردازش نموده و در زمان بسیار اندک، پاسخ مناسب را ارسال نماید.