هوش مصنوعی در اجلاس داووس ۲۰۱۹

اولویت نخست: نگاهی به اجلاس داووس 2019

باوجود تردیدها درباره­ ی رشد جهانی وتحولات ژئوپولیتیک، لحن اجلاس داووس مصمم و امیدوارانه بود. موضوعاتی مشابه سال های پیشین مطرح شد اما از نظر ما چند مورد خاص حائز اهمیت ویژه هستند.

بحث تکنولوژی کماکان داغ است، به ویژه هوش مصنوعی…

تکنولوژی همواره یک موضوع داغ در داووس بوده است و امسال نیز از این قاعده مستثنی نبود، هرچند تمرکز اصلی روی AI یا هوش مصنوعی بود. در واقع اصطلاح «هوش مصنوعی» برای توصیف مجموعه ­ای گسترده از فناوری­ های پیشرفته (مانند یادگیری ماشین و پردازش زبان­های طبیعی) استفاده شد. به هر حال کسی منکر این نیست که هوش مصنوعی مهم است و چند نمونه­ ی جالب به خوبی نشان دادند که چگونه این تکنولوژی وارد کسب و کارها در بسیاری از حوزه ­ها شده است. در حال حاضر از این تکنولوژی برای کاهش میزان آب مورد نیاز برای پرورش سیب زمینی، گوش دادن به صدای غذا خوردن میگوها برای کاهش اسراف در تغذیه و جمع ­آوری زباله از طریق حسگرهای راه دور برای کمک به رانندگان برای مسیریابی و کاهش مصرف بنزین استفاده می­شود. هرچند این مثال­ ها در نوع خود جالب و خلاقانه هستند، اما تمرکز اصلی هوش مصنوعی هنوز هم بر روی کم کردن هزینه مدل­­ های کسب و کار در حال اجرا و بهبود عملکرد آنهاست. چنین توجهی به طرح ­های بلندمدت ­تر، برای مثال استفاده از هوش مصنوعی برای ایجاد مدل­های جدید کسب و کار نمی ­شود.

اما سوالات درباره ­ی این­که چگونه هوش مصنوعی را به یک فناوری سودده تبدیل کنیم فراوان است

دو سال پیش، مردم می­ پرسیدند «هوش مصنوعی چیست؟» سال پیش مردم می­خواستند یاد بگیرند چگونه حداقل چند محصول مبتنی بر هوش مصنوعی را با موفقیت امتحان کنند. امسال، سوالات پیرامون چگونگی کسب منفعت بیشتر از هوش مصنوعی متمرکز بود. حس اهمیت دادن به هوش مصنوعی بین افراد به وضوح در حال شکل­ گیری است، اما مردم دارند سرمایه ­گذاری زیادی در آن می ­کنند بدون این­که نتیجه نهایی موردانتظار خود را ببینند.

معلوم شد که تلاش زیادی نیاز است

درحالی­ که می­ توان گفت هوش مصنوعی «همه جا» حاضر است، هنوز چیزهای زیادی برای یاد گرفتن وجود دارد. چیزی که به وضوح معلوم شد این است که هرچند بعضی از کارهای آزمایشی هم می ­توانند تولید ارزش کنند اما رسیدن به یک مقیاس بزرگ واقعاً کار دشواری است. پاک کردن، دسته بندی و مرتبط کردن داده ­ها — که همگی برای کار کردن هوش مصنوعی ضروری است — کارهای پرزحمتی هستند و برای کسب و کارهای بزرگ سال­ ها زمان می ­برند.

علاوه بر این­ها، استفاده از هوش مصنوعی با حداكثر ظرفیت آن نیازمند تلاش­ های گسترده و مداوم برای تغییر فرهنگ و نحوه­ ی تعامل انسان­ ها با فناوری­ های مبتنی بر هوش مصنوعی است. به عنوان نمونه استفاده از هوش مصنوعی برای کمک به انجام آزمایشات بالینی راه دور مستلزم این است که دست اندرکاران این تکنولوژی کارهایی را که مجریان این آزمایشات باید اکنون انجام دهند را به خوبی تشریح کنند.

درخواست برای بالا بردن مسئولیت در قبال تکنولوژی

اغراق نیست اگر بگوییم همه به ضرورت پرداختن به چگونگی استفاده از تکنولوژی به صورت مسئولانه ­تر واقف هستند. مدیران در حال احساس نیاز به پذیرش مسئولیت جلب اعتماد مشتریان — و در برخی موارد جلب دوباره­­ ی آن — هستند، درحالی که هم زمان در این فکرند که وضع قوانین و مقررات چه نقشی می ­تواند در این زمینه ایفا کند.

در سطح كلان نگرانی­ های اصلی روی سه موضوع اصلی متمرکز است:

• حل مشکل اعتماد. مسائل پیرامون داده ­های شخصی و حریم خصوصی موضوع اصلی گفتگوها بود و چند ایده برای چگونگی حل این مشکل مطرح شد. برای مثال بحث مهمی درباره اینکه چگونه شهروندان می­ توانند مالکیت بیشتری روی داده­ های خود داشته باشند و حتی شاید بابت آنها هزینه­ ای را دریافت کنند شکل گرفت. یکی دیگر از موضوعات این گفتگوها این بود که چگونه تکنولوژی تسهیلگر می ­تواند به ایجاد اعتماد بیشتر در مشتری کمک کند.  این شامل بررسی چگونگی تسهیل تعامل با مشتری می­ شد، از تسهیل ایجاد قرارداد گرفته تا آسان کردن درک او از این­که تکنولوژی چطور از داده ­های او استفاده می­ کند.
• حل مشکل سو­گیری (تبعیض). مسئولان نسبت به مسأله ­ی جهت ­گیری در هوش مصنوعی حساس­اند. امروزه بیش از پیش واضح است که هر نوع از هوش مصنوعی با داده قابل آموزش است— اما از آنجایی که همه­ ی داده­ ها در گذشته به سر می­ برند و از آنجایی که تصمیمات گذشته با سو­گیری گرفته شده­ اند هوش مصنوعی می ­تواند آن سو­گیری را همیشگی کند. در بدترین حالت لازم است یک هوش مصنوعی قابل تشریح ایجاد کرد تا به این صورت افراد بتوانند استدلال پشت الگوریتم ­ها را بفهمند و علت بالقوه­ ی سو­گیری را پیدا کنند. برای مثال الگوریتم­ های پیچیده­ ی هوش مصنوعی برای بیمه­ ی خودرو برای یک راننده X مقدار هزینه دربردارد و برای راننده­ای دیگر در همان شهر Y مقدار. اگر بتوانیم نشان دهیم که این تفاوت بر اساس رفتار راننده است و نه عامل دیگر، و راهی پیش پای مشتری بگذاریم تا برای این تفاوت­ ها چاره ­جویی کند، کمک بزرگی خواهد کرد.
• مدیریت تمکین به مقررات: حصول اطمینان از تمکین سازمان­ ها به مقررات جاری و ریشه­ کن کردن رفتارهای مسأله­ دار بسیار سودمند خواهد بود. مجریان نگران این موضوع بودند که اگر این امر اتفاق نیفتد جو حاکم ممکن است منجر به وضع مقررات بزرگ جدیدی شود که نه تنها خاطیان بلکه دیگر افراد را نیز تحت تأثیر قرار خواهد داد. بسیاری از کشورها به ویژه در غرب، از همین الان در حال بررسی وضع مقررات جدی هستند.

شرق در حال خیزش

نکته ­ی قابل توجه این نشست پیشرفت های چشم گیر شرکت­ های فناوری شرقی بود. حتی در برخی موارد اغراق نیست اگر بگوییم آنها گوی سبقت را از شرکت ­های غربی ربودند. بسیاری از مدیران کسب و کارهای شرکت­ های آسیایی درک عمیقی از تکنولوژی دارند، برنامه ­های بلندمدت دارند و نسبت به جاه ­طلبی­ های خود شجاع و جسورند.

این پیشرفت­ در فضای افزایش احتمالی مقررات در غرب بیش از پیش محسوس بود و بسیاری بر این عقیده ­اند که این امر قدرت شرکت­ های غربی برای رشد را کاهش می­ دهد. باید منتظر ماند و دید چه اتفاقاتی در آینده خواهد افتاد.

روی هم رفته، شرک ت­ها به چشم ­انداز­های پیش روی خود خوش­بین بودند. اما در زیر آن یک جریان ظریف وجود داشت مبنی بر این­که «بارومتر خطر risk barometer» ظهور کرده است و حساسیت نسبت به مسائل مربوط به حریم خصوصی و مسئولیت­ پذیری تکنولوژی، به شرکت­ها فرصت کمتری برای اشتباه کردن می ­دهند.

مکنزی – 2019