اپراتور دیجیتال، همزاد دیجیتال: تجربیاتی از به‌کارگیری همزاد دیجیتال در صنعت مخابرات

سحر سلیمانی، کارشناس تحقیق و توسعه (دانش‌آموخته کارشناسی‌ ارشد تجارت الکترونیک)

حیاتی بودن صنعت مخابرات
تفاوتی ندارد که از کدام نقطه زمین بخواهید با فردی تماس بگیرید یا از وضعیت دستگاهی آگاه شوید، امروزه صنعت مخابرات توانایی شگفت‌انگیزی در اتصال افراد و اشیا دارد. این توانایی فوق‌العاده، نقشی حیاتی در توسعه موفقیت‌آمیز و آینده‌ بهتر تمام دنیا دارد و این حقیقت صنعت مخابرات را مکلف به به‌کارگیری حداکثری ظرفیت خود می‌کند!
به‌کارگیری حداکثری ظرفیت‌ها و دارایی‌ها امروزه امری دشوار است؛ چراکه گسترش روزافزون ارتباط دنیای فیزیکی و دیجیتالی و ظهور فناوری‌های جدید، تمامی صنایع ازجمله مخابرات را مجبور می‌کند تا خود را سریعاً با شرایط تطبیق دهد. تنوع و کیفیت خدمات اپراتورهای مخابراتی در حال افزایش و حاشیه سود در حال کاهش است. در نهایت، اپراتورهای مخابراتی باید به دنبال ابزارهایی برای حفظ انعطاف‌پذیری سازمانی باشند که همزاد دیجیتال، کارآمدترین ابزار حاضر برای رسیدن به این هدف است.

چرا اپراتورهای مخابراتی به همزاد دیجیتال نیاز دارند؟
بهینه‌یابی در اجرای زیرساخت‌های کلان یک الزام است. زیان‌های ناشی از عملکرد ضعیف زیرساخت، تصمیمات غیر بهینه، اخلال و قطعی در زیرساخت‌ها به‌واسطه طراحی نامناسب و پراکندگی جغرافیایی مهم‌ترین دلایل نیاز به بهینه‌یابی پیوسته در صنعت مخابرات است.
از طرفی، بهینه‌یابی نیازمند اطلاع از نحوه طراحی اولیه یک ساختار و وضعیت کنونی آن است. وجود شبکه‌های گسترده، میلیون‌ها مشترک و خدمات متنوع، انتخاب نقطه تعادل بهینه را بسیار پیچیده می‌کند. در راستای کاهش پیچیدگی تصمیم‌گیری، فناوری همزاد دیجیتال با اتکا بر قدرت پردازش ابر-محور، شبیه‌سازی و تصمیم‌گیری مبتنی بر هوش مصنوعی (AI)، به طور پیوسته وضعیت کنونی ساختار را به صورت دیجیتالی شبیه‌سازی کرده، با حالت بهینه مقایسه می‌کند و تغییرات را ثبت می‌کند و به همین دلیل، کارآمدترین ابزار در کمک به تصمیم‌گیری در ساختارهای پیچیده‌ به شمار می‌رود. این فناوری به ما قدرت شبیه‌سازی مواردی را می‌دهد که در گذشته قابل شبیه‌سازی نبودند و علاوه بر نمایش وضعیت کنونی، توانایی ما را در پیش‌بینی مدل‌های رفتاری پیچیده افزایش می‌دهد.
طی سال‌های اخیر، بازیگران صنعتی به‌خوبی متوجه ارزش تجاری این فناوری در صنعت مخابرات شده‌اند. به عنوان یک شاهد بر این مدعا، در ادامه رونمایی از «اپراتور دیجیتالی 2025 بر پایه ابزار قدرتمند همزاد دیجیتال» در دوره‌های قبلی رویداد عظیم «جهان تحول دیجیتال (Digital Transformation World)»، در رویداد سال آتی «لزوم ایجاد همزاد دیجیتال زیرساخت شبکه به دلیل مشکلات مدیریت سنتی زیرساخت» ارائه خواهد گردید. تا سال 2025، اپراتورها باید از شبکه‌های 5G برای ارائه انواع جدیدی از خدمات به بخش‌های مختلف مشتریان استفاده کنند؛ این در حالیست که اپراتورها در حال حاضر با چالش‌های فزاینده‌ای مانند هزینه‌های بالا، نگرانی‌های امنیتی و ازکارافتادگی شبکه در گسترش شبکه‌های 5G و ارائه انواع خدمات جدید به مشتریان روبرو هستند. غلبه بر این چالش‌ها و ارائه خدمات شخصی‌سازی‌شده با کمترین هزینه، قابل‌اتکاترین زیرساخت و بهینه‌ترین طراحی، دلیل اصلی نیاز اپراتورهای مخابراتی به همزاد دیجیتال است.

اپراتورهای مخابراتی در دنیا چگونه این فناوری را به کار گرفته‌اند؟
1- همزاد دیجیتال ممکن است تجسمی از کل شبکه مخابراتی و محیط اطراف آن باشد. این همزاد می‌تواند به پیش‌بینی نقاط بحرانی در زمان‌ اوج استفاده از شبکه و یا وقوع مشکلات کمک کند و تأثیر احتمالی عوامل بیرونی مانند شرایط آب‌وهوای کل کشور یا شهر بر قدرت سیگنال و سلامت کلی شبکه را بررسی کند.
به عنوان یک مثال اجرایی، کمپانی Ericsson در حال ساخت همزاد دیجیتال از شبکه در مقیاس شهر استکهلم است تا به بهبود تعامل بین سلول‌های 5G و محیط کمک کرده و حداکثر عملکرد و پوشش را تأمین کند. آنتن‌های مخابراتی را نمی‌توان همیشه در بهترین مکان‌ها قرار داد و پوشش صددرصدی به‌ندرت مقرون‌به‌صرفه است. در حقیقت، هدف طراح شبکه، ایجاد بهترین پوشش شبکه ممکن در یک بودجه سرمایه تعریف شده است، بنابراین هر چه یک اپراتور بتواند ترکیبات و جایگشت‌های بیشتری را قبل از استقرار آزمایش کند، شانس پیدا کردن «بهترین پیکربندی ممکن» بیشتر خواهد بود.
همزاد دیجیتال می‌تواند یک مدل مجازی از شبکه تولید کرده و به عنوان بستری برای آزمون سناریوهای مختلف مورداستفاده قرار گیرد و در ادامه با جمع‌آوری داده‌های حقیقی، شکاف‌های بالقوه بین پوشش شبکه و تقاضا را شناسایی و حل کند. این امر مستلزم ایجاد یک همزاد دیجیتال دقیق از شبکه دسترسی رادیویی (RAN) و تقاضای فعلی آن و مقایسه آن تقاضا با پوشش موجود است. یک اپراتور در لندن ، با استفاده از ترافیک کاربر و نقشه پوشش همزاد دیجیتال، توانست متوسط توان سلولی را تا 26 درصد بهبود بخشد و عملکرد را دو برابر کند.
با الگوریتم‌های پیش‌بینی مناسب، برنامه‌ریزان شبکه می‌توانند مزایا و معایب تصمیم‌هایی مانند ارتقای آنتن موجود یا اضافه کردن سلول کوچک برای افزایش ظرفیت در یک مکان خاص را قبل از متحمل شدن هزینه خرید و راه‌اندازی تجهیزات جدید بسنجند.

2- همزاد دیجیتال ممکن است تجسمی از یک سایت مخابراتی باشد. کمپانی Huawei با ایجاد همزاد دیجیتال سایت‌‌های مخابراتی، به ایجاد شفافیت در خصوص وضعیت دارایی‌ها و نحوه به‌کارگیری و نگهداری از آن‌ها کمک می‌کند. به دلیل تنوع متغیرها در سایت‌های مخابراتی، به‌کارگیری همزاد دیجیتال سایت بسیار کارآمد خواهد بود. این همزاد دیجیتال می‌تواند مجموعه وسیعی از اطلاعات را شامل شود، از شماره قطعات و مقادیر قطعات گرفته تا نمایش بصری شرایط نصب آنتن‌ها. با دسترسی هم‌زمان مدیران پروژه، مهندسان برج، مهندسان شبکه رادیویی، مهندسان شبکه اصلی و سامانه‌های بهینه‌سازی به همزاد دیجیتال، فرآیندهای تغییرات ساده‌، دقیق، شفاف و سریع اجرا خواهند شد.

3- همزاد دیجیتال ممکن است تجسمی از مشتریان و نحوه رفتار آن‌ها باشد. آیا خدمات رضایت‌بخش هستند؟ آیا برنامه‌های کاربردی همان‌طور که باید عمل می‌کنند؟ آیا مشتری در حال حاضر مشکلاتی در دست بررسی با گروه پشتیبانی دارد؟ این موارد به عنوان عوامل حیاتی در اندازه‌گیری تجربه مشتری ظاهر شده‌اند. یک همزاد دیجیتال تجربه مشتری می‌تواند به مشکلات در دنیای واقعی پاسخ دهد و تعاملات مشتری را به طور قابل‌توجهی بهبود بخشد، و بدین ترتیب وفاداری بیشتر و ریزش کمتر را میسر سازد. با ایجاد این همزاد دیجیتال، مدیران تجربه مشتری می‌توانند تصویری از تجربه کلی مشتری از شبکه، بازاریابی، وضعیت مالی، ارزش کل، میزان رضایت و موارد دیگر داشته باشند.
همزاد دیجیتال مشتری کمپانی Neural Technologies جنبه‌های سبک زندگی دیجیتالی مشتریان را نمایش می‌دهد، مانند اینکه آیا زمان زیادی را صرف بازی می‌کنند، استفاده زیادی از موبایل دارند و از نظر فیزیکی غیرفعال هستند. سپس این همزاد می‌تواند توسط اپراتور برای طراحی و تنظیم پیشنهادها و پیام‌ها برای آن فرد استفاده شود. به‌عنوان‌مثال، همزاد دیجیتال ممکن است نشان دهد که مشتری تعداد گام‌های کمی دارد که می‌تواند یک اعلان به فرد برای فعال‌تر شدن ایجاد کند.

4- همزاد دیجیتال ممکن است تجسمی از فرآیندها باشد. یک همزاد فرآیند، همزاد دیجیتال فرآیند از واقعیت ترکیبی، هوش مصنوعی و محاسبات با عملکرد بالا برای بهینه‌سازی کل فرآیند (به‌عنوان‌مثال فرآیند تولید) استفاده می‌کند.
به‌عنوان‌مثال، Nokia با همکاری BOSCH در حال به‌کارگیری شبکه‌های خصوصی 5G برای خودکارسازی صنعتی و سامانه‌های کنترل در تولید هستند. این خط خودکار شامل حسگرهایی برای هر بخش از فرآیند تولید است که داده‌ها را از طریق شبکه 5G به یک کنترل‌کننده صنعتی منتقل می‌کند تا با ایجاد همزاد دیجیتال از ماشین‌ها، رصد داده‌های عملکرد کلیدی آن‌ها و امکان تنظیم پارامترهای عملیاتی در زمان واقعی فراهم شود. این نوع همزاد دیجیتال به اپراتورهای ماشین اجازه می‌دهد که بر چندین ناحیه از یک فرآیند تولید نظارت داشته باشند و آن را کنترل کند، در نتیجه حجم کار کاهش پیدا کرده و تصویر دقیق‌تری از وضعیت عملیاتی فعلی ارائه می‌شود.